Column Hans Krabbendam: Mondkapje

Hans Krabbendam is biologiedocent op De Dyk, OSG Piter Jelles. Hij is graag buiten, bijvoorbeeld in een bootje of op de motor. Hans neemt ons mee in de dagelijkse dingen die hij meemaakt als docent en mentor. 

Op de plek waar vroeger een haag van rokende leerlingen stond voor de ingang van de school, staan al maandenlang weer dagelijks leerlingen, docenten en bezoekers even stil alvorens het gebouw te betreden. Uit tas of jaszak wordt ritueel een mondkapje opgediept en met een inmiddels ingeslepen handigheid opgezet. Meteen na passage van de voordeur worden de handen ontsmet, met een soort schuimende gel, die -als je vergeet tijdig je handen te wassen- de smaak van iedere genuttigde consumptie van een geheel eigen accent voorziet. Weliswaar hygiënisch, maar weinig smakelijk.

Mensen die vergeten zijn een mondkapje mee te nemen, kunnen een beroep doen op het door de conciërge dagelijks aangevulde aanbod dat bij de receptie ligt. Eenmaal voorzien van het masker beginnen de problemen pas echt. Veel lokalen liggen namelijk niet op de begane grond. Nu is de conditie van de gemiddelde collega veelal niet top, maar de klim naar de tweede etage in jas en gebukt onder een schooltas, zorgt voor een hoop gehijg naarmate het doel nadert en er meer van de eigen kooldioxide is ingeademd. Bijkomend gevaar is ook nog dat de brildragers geleidelijk aan het zicht steeds verder wordt ontnomen door het beslaan van de glazen. Aldus komt menigeen buiten adem en op de tast aan bij de ruimte waar de werkdag kan worden aangevangen.

In mijn geval is de eerste handeling daar het pakken van een nieuw mondkapje uit een doosje “Disposable Protective Face Masks”. Dat is hetzelfde doosje van waaruit ik leerlingen zo’n kapje geef als ze me op de gang verzekeren dat de vorige net toevallig stuk, vergeten of afgepakt is, als reden voor het niet dragen ervan. Ik had nooit kunnen bevroeden ooit nog eens gesprekken te moeten voeren over van die kapjes die als een nutteloos vodje onder een puberkin hangen of voorzien zijn van aanstootgevende afbeeldingen of teksten.

Niet iedere leerling vindt het echter vervelend om het mondkapje te dragen, zo blijkt. Een onverwacht bij-effect zie je als sommige jongens de gezichtsbedekking maar wat graag adopteren als aanvulling op hun hoodie, die, al dan niet gecomplementeerd met een pet, zorgt voor een veilig voelende uitmonstering.

Een ander opmerkelijk effect van de kapjes is de toename van de spreekvolumes in de school. Bij een rondje door de klas is het niet altijd makkelijk om de anderhalve meter afstand te houden en elkaar ondertussen ook nog te verstaan. Liplezen is door de mondbedekking niet mogelijk, dus om in een lokaal vol leerruis te kunnen communiceren worden soms op opmerkelijk luide toon vraag en antwoord uitgewisseld.

Een onverwacht praktisch bezwaar van de mondbedekking ontstaat als je papier wilt uitdelen in de klas. Bijvoorbeeld voor het maken van een toets. Dat blijkt met droge vingers ondoenlijk te zijn. Na geprobeerd te hebben mijn vingertoppen te bevochtigen dwars door, langs of onder het mondkapje, heb ik deze taak maar gedelegeerd aan een leerling. Dat is sowieso een goed idee, maar dit terzijde.

Ook op de gangen speelt de actualiteit. Wie herkent niet de collega die met zijn handen vol en een gehaaste tred door de school loopt, zich ineens realiseert ongemaskerd te zijn, en zich op zijn hakken omdraait om het gemis te herstellen.

Nog aardiger is de triomferende glimlach van de leerling zonder mondkapje, die door een collega hierop wordt aangesproken, terwijl de aansprekende docent zelf ook niet aan de wet voldoet.  Terwijl laatstgenoemde steeds meer op stoom komt, zie je van een afstandje langzaam het besef doorbreken waarom de leerling in kwestie zo superieur staat te glimlachen. In het gunstigste geval wordt hierna gezamenlijk de gang naar de conciërge ingezet, om te putten uit het eerdergenoemde verse aanbod.

Na deze litanie zou je het misschien niet meer verwachten, maar toch heeft het alom verfoeide mondkapje nog een positief effect. Ik ben namelijk nog nooit zo lang aaneengesloten niet meer verkouden geweest. Hep ook dit nadeel weer ze voordeel. Had Johan toch gelijk.